Afgelopen week kwam ik dit artikel tegen op nu.nl. Uit een onderzoek zou blijken dat fastfood mogelijk de kans op depressie zou vergroten. Nu staat nu.nl al niet bekend om de goede berichtgeving over wetenschap, maar in dit geval leek het me aardig om eens uit te zoeken waar dit precies over ging. Excuses als dit verhaal daardoor wat theoretisch is.

Een preciezere beschrijving van het onderzoek (in het Engels) vind je hier. Het was al oud nieuws trouwens, dit artikel komt uit januari. En als je wilt kun je ook het originele artikel lezen (vrij verkrijgbaar).

De belangrijkste conclusie van het onderzoek is dat transvetten de kans op depressie verhogen en onverzadigde vetten de kans verlagen.
Er gaat wat mij betreft een aantal dingen mis, zowel in de berichtgeving als in het onderzoek. Om te beginnen het te makkelijk wijzen naar fastfood door nu.nl, geen verrassing geef ik toe. Natuurlijk, bij frituren ontstaat transvet, maar gehard plantaardig vet wat in veel koekjes en cakejes zit, bevat ook veel transvet. Naar friet wijzen is altijd makkelijk, maar er zijn genoeg mensen die meer koekjes eten dan friet denk ik zo.

Misschien belangrijker is dat ik ook niet overtuigd ben door het onderzoek. Op basis van een vragenlijst is bij een grote groep mensen (Spanjaarden om precies te zijn) vastgesteld wat ze eten en hoeveel van de verschillende vetten daar in zit. Die vragenlijst is wel getest om te kijken of het een beetje klopt, maar ik heb nogal mijn twijfels of je op deze manier een redelijk beeld krijgt van wat mensen eten. Sociaal wenselijke antwoorden liggen voor de hand, en zelfs als mensen de vragen naar eer en geweten invullen is hun geheugen niet altijd optimaal. Ook is (indirect) vaststellen wat de samenstelling van verschillende voedingswaren is niet zo erg makkelijk.

Vervolgens meten ze in de loop van jaren hoeveel mensen een depressie krijgen en stellen vast dat de mensen die meer transvet eten, iets vaker een depressie krijgen. Ze corrigeren voor een paar factoren, zoals leeftijd, startgewicht en nog wat dingen. Maar een relatie vinden tussen zaken die zo indirect verbonden zijn (als er al een verband is tussen depressie en vetinname) met een observationeel onderzoek op basis van een eenmalige vragenlijst lijkt me vragen om moeilijkheden. Het is denkbaar dat er andere factoren zijn die invloed hebben op zowel het eten van transvet als het krijgen van een depressie. Maar misschien nog belangrijker, er is niet gekeken naar andere voedingsstoffen behalve vet, het zou best kunnen dat er in het voedsel met veel transvet ook een andere stof zit (bijvoorbeeld acrylamide, ontstaat ook bij frituren), die invloed zou kunnen hebben op de kans op depressie. Daarnaast zouden er nog allerlei niet voedingsgerelateerde oorzaken kunnen zijn die je niet allemaal kunt vastleggen in zo'n studie.

Kortom, methodologisch vind ik dit verhaal niet erg sterk. Ik weet dat dit soort onderzoek doen heel erg moeilijk is en dat kritiek leveren veel makkelijker is. Maar hierbij heb ik het gevoel dat er gezocht wordt naar iets wat wel erg moeilijk aan te tonen is. Dus of fastfood depressie veroorzaakt? Ik zou me er voorlopig maar niet al te druk om maken. Dat te veel friet niet gezond is weet denk ik iedereen al, maar dit onderzoek is geen reden om er minder van te gaan eten.

Een onderzoek uitgevoerd in opdracht van Panorama naar de favoriete snack onder Nederlandse mannen komt met een interessante maar weinig schokkende uitkomst; de frikandel en kroket zijn verreweg het meest populair.

Maar liefst 55 procent vindt de frikadel het lekkerst, gevolgd door de kroket, die door 42 procent het lekkerst wordt gevonden. Maar één procent kiest voor een vegetarische snack.

De favoriete sauzen zijn mayonaise (49 procent), satésaus (45 procent) en speciaal (30 procent) of oorlog (28 procent). Slechts 2 procent houdt van friet zonder saus. (Waarom dit in totaal op 154 procent uitkomt staat er niet.)

Geen schokkende uitkomsten en jammer dat het onderzoek alleen onder mannen is uitgevoerd. Maar wel een zeldzaam onderzoek naar de Nederlandse friet- en snackcultuur. Misschien tijd voor een groot Frietopia onderzoek?

Lees het volle artikel op nu.nl